آذرکیوانیان و تأثیر آنان بر باستان گرایی در تاریخ نگاری معاصر ایران

Authors

حسین احمدی

دکتری تاریخ از دانشگاه شهید بهشتی عبدالرسول خیراندیش

دانشیار بخش تاریخ دانشگاه شیراز

abstract

یکی از جریان های فرهنگی سنتی و کمتر شناخته شده، جنبش فکری آذرکیوانیان است که توسط یک مؤبد زرتشتی به نام بهرام بن فرهاد معروف به آذرکیوان در اواسط دورۀ صفویه در ایران ظهور کرد.گرچه برخی از محققان وجود این شخصیت را از نظر تاریخی منکر شده اند، امّا به استناد نوشته ها و آثار باقی مانده می توان وجود حقیقی و حضور تاریخی وی را توجیه کرد. او به سبب سخت گیری های مذهبی که بر جامعه دوره صفویه حاکم بود، از شیراز به هندوستان رفت و احتمالاً به سبب داشتن دغدغه های ذهنی برای حفظ میراث دینی اسلاف خویش،به فکر پایه گذاری جریان فرهنگی جدیدی افتاد.جریانی که با ادعایِ بازگشت به سنت های فکری و فرهنگیِ ایران باستان و پیروی از حکمت اشراقی که توسط شیخ شهاب الدین سهروردی با تأثیرپذیری از حکمت خُسروانی حکیمان ایران باستان در دوره اسلامی احیا شده بود،به بازتولید نمادها و سمبل های باستانی پرداخت.او تلاش کرد تا با بازخوانی آثار و اسناد ایرانی و متون اسلامی و تلفیق آنها با باورهای تسامح گرایانه و آموزه های همه ادیان و مذاهبی که در هندوستان دوران حاکمیت گورکانیان تبلیغ و ترویج می شد، هویت جدیدی را برای انسان ایرانی این دوران تعریف و ترسیم کند. این مقاله بر اساس روش توصیفی در پژوهش تاریخی و مبتنی بر بررسی متون ادبی به بررسی اجمالی باورها و اندیشه های این نحله فکری و تأثیر آن بر بخشی از جریان ادبی و تاریخ نگاری دوره زندیه و قاجاریه می پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاریخ چشم‌پزشکی ایران: از دوره باستان تا عصر معاصر

ایران از جمله کشورهایی است که تاریخ درخشانی در زمینه پزشکی، چشم‌پزشکی و علم اپتیک داشته و دانشمندان بسیاری را نیز تا کنون به دنیا معرفی نموده است. تاریخ چشم‌پزشکی ایران شاید به حدود 6000 سال پیش باز گردد، اما متاسفانه از آن دوران هیچ مدرک یا سنگ نوشته‌ای برجای نمانده است. قدیمی‌ترین نوشته موجود در ارتباط با چشم‌پزشکی مربوط به بخش‌هایی از کتاب اوستا می‌باشد. تاسیس دانشکاه جندی شاپور نزدیک به...

full text

بررسی جایگاه آتش در تاریخ ایران باستان

با کشف آتش در دوره پارینه‌سنگی، از آنجا که این پدیده نقش به‌سزایی در پیشرفت و تداوم زندگی بشری داشت، به‌تدریج در باورهای دینی ملل باستان، به‌ویژه مشرق زمین، از جایگاه خاصی برخوردار شد. بدیهی است که ایرانیان باستان نیز از این امر مستثنی نبوده‌اند. اگرچه تاکنون تحقیقات علمی فراوانی در عرصه ایران‌شناسی انجام گرفته‌است، بیشتر این پژوهش‌ها درباره اقوام و دولت‌های آریایی بوده و کمتر به اقوام بومی فلا...

full text

تاریخ ایران باستان در آیینه مورخان ارمنی

ارمنستان در جهان باستان به ویژه در دوره ساسانی جولانگاه ابراز قدرت دو ابر قدرت جهان ایران و روم بوده که در اغلب دوره‌ها وابستگی آن به حکومت ایران بیشتر بوده است. در واقع رویدادهای تاریخ سیاسی و فرهنگی ارمنستان در دوره باستان همواره متاثر از ایران بوده است. آثار و منابع تاریخی ارمنی در بازشناسی تاریخ ایران باستان که همواره از کمبود منابع مکتوب دست اول ایرانی و پراکندگی منابع به زبان‌های دیگر رنج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ ایران

جلد ۵، شماره ۱۲، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023